Foto zmiany

Losowy album

Zostań współautorem !

Napisz do nas


Nasze Statystyki Odwiedzin
Hasło - sprawdzam
stat4u

Pyrzyk Władysław ps. "Smerek"


żołnierz AK
Władyslaw Pyrzyk urodził się 19 października 1920 roku na kresach, w miejscowości Sąsiadowice, pow. Sambor. Jak i kiedy związał swoje losy wojenne z Nienadówką nie wiadomo, być może trafił na nasz teren z falą uchodźców, którzy uciekali z terenów gdzie silny żywioł ukraiński rozpoczął wzniecać podczas okupacji antypolskie nastroje. Druga możliwość, że był żołnierzem AK z okręgu samborskiego i brał udział w "Akcji Burza". Idące na pomoc Warszawie oddziały ze wschodu były rozbrajane przez Rosjan, mogło to spotkać i jego. Mając utrudniony powrót w swoje strony pozostał u nas, wiążąc się z naszą placówką AK. Z akcji, w których brał udział wynika, że był doświadczonym bojowcem, który nie cofał się przed ostatecznymi krokami.
Akcje w których brał udział i są nam znane miały miejsce od 1944 roku i później. Jedną z nich jest akcja rozpędzenia spędu bydła we wsi Widełka. Bojówką nienadowską dowodził Buczak Jan, prócz niego udział wzięli: Ożóg Jan, Ożóg Szczepan, Noworól Jakub, Gielarowski Paweł, Bieńkowski Franciszek i właśnie Pyrzyk Władysław. Akcja zakończyła się sukcesem, przerwano rejestrację bydła, księgi zostały spalone. Poza tym zastrzelono znanego volksdeutscha Wicentego Kaniastego. W akcji w Widełce brało udział około 30 ludzi, odbywała się ona w tym samym dniu co rozbicie spędu w Nienadówce przez oddział z Górna. Jest problem z ustaleniem dokładnej daty tych wydarzeń. W. Prugar w swoich wspomnieniach wymienia - maj roku 1943. Jest to mało prawdopodobna data. Bardziej wiarygodne źródła np. Piotr Szopa w książce "W imieniu Rzeczypospolitej..." podają - lipiec 1944 rok.

Inne akcje z udziałem Władysława Pyrzyka, są opisane również na stronie, tu możemy przeczytać o nich poniżej z akt IPN.

W pamięci ludzi z tamtego okresu z wiązanych z konspiracją nienadowską AK i WiN, nie wiele pozostało o Władysławie Pyrzyku. Nikt nie potrafi nic powiedzieć prócz tego że był sądzony, a po odbyciu wyroku jego losy pozostały im nie znane. W ideksie represjonowanych znajdujemy jednak kilka ciekawych śladów np. gdzie i kiedy się urodził i gdzie został aresztowany 13 stycznia 1951 roku. Szukając jego śladów natrafiłem na forum internetowe, byłych mieszkańców Sąsiadowic, którzy po ustaleniu nowych granic Polski, zostali repatriowani na tereny zachodniej Polski od Wałbrzycha po Szczecin. Na jednej z list repatriacyjnej znalazłem odnotowanego Władysława Pyrzyka s. Piotra. Imię ojca w prawdzie się nie zgadza, ale była ona pisana odręcznie i po rosyjsku. Właściciel listy ją przetłumaczył, ale jak piszą użytkownicy tego forum jest tam sporo błędnie zapisanych danych. Zastanawiam się czy kiedy na naszym terenie zaczęło być zbyt niebezpiecznie i jedynym wyjściem dla konspiratorów było ukrycie się gdzieś lub wstąpienie w szeregi LWP i ruszeniu na front, Władysław Pyrzyk nie udał się w rodzinne strony, i stamtąd jako repatriant znalazł się na ziemiach zachodnich, konkretnie w miejscowości Strupina pow. Trzebnica. Tam własnie został przez UB rozpracowany i aresztowany. Listy repatriacyjne musiały być dokładnie kontrolowane, figurując na nich był łatwym celem.

To tylko moje domysły, ale ma nadzieję, że uda się nawiązać kontakt z ludźmi z forum "byłych mieszkańców Sąsiadowic", które puki co jest nieaktywne od kilku lat. Być może uda się skontaktować z kimś z rodziny Władysława Pyrzyka. Wiemy, że taką posiadał, bo 14 lutego 1957 roku prokuratura udzieliła mu 6-miesięcznej przerwy w odbywaniu kary więzienia z powodu trudnych warunków rodzinnych. Po tej przerwie, 19 VII 1957, Władysławowi Pyrzykowi kara została warunkowo zawieszona i wyszedł na wolność.


powiększ zdjęcie

Nazwisko

Imiona

Pyrzyk

Władysław

Imię ojca

Imię matki

Stanisław

Antonina

Data urodzenia

Miejsce urodzenia

19 X 1920

Sąsiadowice p. Sambor

Narodowość

Wykształcenie

Polska

7 klas szkoły powszechnej

Pseudonimy i inne używane nazwiska

-

Przyczyny represji

opis czynu

przynależność organizacyjna

"w nocy z dnia 14 na 15 pażdziernika1944 r. na szosie pomiędzy Nienadówkąa Sokołowem [...] w lesie 'Trzebuska', wraz z innymi uzbrojonymi w broń palną osobnikami, brał udział w zasadzce, mającej na celu odbicie konwojowanych przez funkcjonariuszy M.O. rekrutów z Nienadówki, w czasie której doszło do wymiany strzałów, w wyniku czego poniósł śmierć funkc., M.O. Marciniec Władysław"

AK

"18 pażdziernika 1944 r., w Nienadówce [...] uzbrojony w broń palną wraz z innymi [...] po pobiciu ks. Bednarskiego Michała uczestniczył w zaborze na jego szkodę [...] mienia ruchomego"

" "

18 pażdziernika 1944 w raniżowie pow. Kolbuszowa. "uzbrojony w broń palną wraz z innymi [...] uczestniczył w zaborze [...] na szkodę Kom. Pos. M.O. garderoby i żywności"

"w następnym dniu po dokananym rabunku [...] brał udział w zasadzce, urządzonej w lesie koło Raniżowa na mających tamtędy przechodzić funkc. M.O., których miano rozbroić, lecz zamierzonego celu nie osiągnał, gdyż napastnicy zostali zmuszeni do ucieczki"

" "

1 V 1945 r. w Hucisku pow. Kolbuszowa. "uczestniczył w zaborze celem przywłaszczenia u Żmudy Franciszka sztandaru S.L., a na jego szkodę garderoby, pieniędzy i żywności"

" "

25 luty w Nienadówce " oddał serię strzałów z posiadanego automaty `STEN` do Edwarda Misiak, funkc., U.B., trafiając go w głowę, na skutek czego poniósł śmierć"

" "

18 V 1945 w Mazurach pow. Kolbuszowa." Uczestniczył w pobiciu i zaborze mienia na szkodę Wojciecha Popka, Jana Zapaska i Franciszka Brzuszka."

" "

przechowywał [...] bez zezwolenia pistolet `T.T.` [...] oraz [...] automat `STEN`"

" "

Sposób represjonowania

Data i miejsce zatrzymania

KW, PM

2 X 1950 Strupina (?) pow. Trzebnica

Osoby represjonujące

rew.: Gąsewicz Adam - PUBP Trzebnica
post. o tymcz. areszt.: Grela Zenon - WPR Rzeszów
przesł.: Pokora Zenon - PUBP Kolbuszowa
przesł.: Elceser Stanisław - WUBP Rzeszów
przesł.: Klimkowski Aleksander - WPR Rzeszów
konf.: Elceser Stanisław - PUBP
post. o poc. do odp.: Pokora Zenon - PUBP Kolbuszowa
post. o poc. do odp.: Klimkowski Aleksander - WPR Rzeszów
sporz. aktu osk.: Elceser Stanisław - WUBP Rzeszów
sporz. aktu osk.: Klimkowski Aleksander - WPR Rzeszów
zatw. aktu osk.: Grela Zenon - WPR Rzeszów

Data represji

Miejsce represji

13 I 1951

Rzeszów

Instytucja represjonująca

Znak akt

WSR Rzeszów

Sr. 1/51

Przew. składu sędziowskiego

Pozostali sędziowie /asesorzy/ ławnicy

Pietroń Wacław

Wleciał Witold (ł), Świętek Julian

Oskarżyciel

Obrońca

Klimkowski Aleksander

Daniec Zdzisław

Wyrok pierwszej instancji

15 lat więzienia, utrata praw na zawsze, przepadek mienia, cząstkowa kara śmierciza zabójstwo funkcjonariusza UB, na podstawie z 22 II 1947 zamieniona na 15 lat więzienia. W poczet kary wliczono okres tymczasowego aresztowania od 3 X 1951 roku.

Późniejsze kary i podstawa zwolnienia

Data zwolnienia

4 VI 1956 Sąd Wojewódzki w Rzeszowie, na podstawie amnestii z 27 IV 1956, orzekł karę 10 lat więzienia i 5 lat utraty praw.

-

14 II 1957 Prokurator Wojewódzki w Rzeszowie, z uwagi na trudne warunki rodzinne skazanego, udzielił 6-miesięcznej przerwy w odbywaniu kary.

-

19 VII 1957 Sąd Wojewódzki w Rzeszowie podjął decyzję o warunkowym zwolnieniu skazanego.

18 II 1957

Przyczyna śmierci

Miejsce pochówku

Data rechabilitacji lub unieważnienie wyroku

-

-

-

Żródło informacji

uwagi

Arch. Państw. w Rzeszowie, zespół 977, syg. 1/51 (Sr. 1/51)

-

Write a comment

Comments: 0

About | Privacy Policy | Sitemap
Copyright © Bogusław Stępień - 08/05/2013